Presentaties plenaire sessie donderdag 9 november
Op het strand
Op een stralende zomerdag, terwijl de mussen van het dak vallen van de hitte, besluiten we dat het hoog tijd is voor een welverdiende dag aan het strand. Om de bedompte lauwe lucht van ons stadse appartement te verruilen voor de zilte zeewind en het eindeloze uitzicht over de golven.
Voordat we überhaupt de auto hebben bereikt, lijden we al een aan een broeierige bloeddruk en een akelig adrenaline niveau. De drukte op het werk, gemiste deadlines en de voortdurende pingpong met e-mails en appjes borrelen in het hete brein. En de kinderen? Die zitten met hun neus in hun telefoons, in hun digitale bubbel, niet vooruit te branden, laat staan tot hulp te manen.
De rit naar het strand is als een eindeloze odyssee. De airconditioning, onze hulp tegen de brandende zon, besluit precies op dat moment met pensioen te gaan. In de file verandert de auto in een zweetkamer waar de spanning tussen alle passagiers om te snijden is. De happy tunes op Spotify radio gooien alleen nog maar meer olie op het vuur.
Eindelijk bij het strand aangekomen, lijkt het parkeerterrein een verre fata morgana te zijn. Na toch een plekje gevonden en zwaar betaald te hebben, slepen we ons voort over het zand als een stel pakezels op een mislukte ontdekkingsreis. De hitte is verstikkend en het zand een kookplaat. Na een kleine nederzetting gebouwd te hebben, kleden we ons om en sprinten we naar de zee. Daar lijken de kwallen zich speciaal voor deze dag te hebben verzameld voor een groot protest tegen de mensheid. Ook worden we gewaarschuwd voor een mui. Had ik een tijdje geleden nog nooit van gehoord, maar ik kom dan ook uit het land van maas en waal. Maar als je kind daarin belandt, kun je het zo ongeveer ophalen in Engeland, zo gaat het verhaal.
Om het allemaal nog erger te maken, realiseren we ons opeens dat we de zonnebrand en de koelbox vol met eten zijn vergeten. Verwijten vliegen heen en weer als vroeger de vuurpijlen op oud en nieuw. De perfecte stranddag is veranderd in een rampscenario, een tragedie van irritatie en verdriet.
Opeens staan er echter twee vrolijk kijkende jonge mensen voor ons. Ze vragen of ze iets kunnen betekenen. Even denk ik dat ze ons iets zullen gaan proberen te verkopen. Maar dat is gelukkig niet zo. Ze zijn van een beach-team. De jongedame wijst ons vriendelijk op onze steeds roder wordende huid en vertelt over de zonnebrand tapapparaten die op verschillende punten staan. Wow, wat een service. Een van de kinderen sprint naar zo’n apparaat. Het andere jongmens reikt ons een zakje aan waar we ons afval in kunnen verzamelen zodat het niet over het strand waait en in zee belandt. Samen voor een schoon strand en een schone zee, doe jij ook mee? Staat er op. Onwillekeurig kijken we om ons heen. En idd, het strand is brandschoon.
We voelen ons gezien en geholpen. Dat doet je goed. De beach-teamers vertellen ons ook over een plek verderop waar je veilig kunt zwemmen en waar geen kwallen zijn. Sowieso word je goed in de gaten gehouden door de jongens en meisjes van de reddingsbrigade. Ook wijzen ze naar een stuk natuurstrand in de buurt waar allerlei dieren en planten de ruimte en rust krijgen om te leven en te groeien. Waar je een beeld kunt krijgen van wat er allemaal leeft in, op en nabij het strand, de duinen en de zee.
Als we vragen of de paviljoens goed zijn, weten ze ons te vertellen dat dat feitelijk de gastheren en –vrouwen zijn van het strand hier. Je kunt er heerlijke strandbedden en parasols huren, en windschermen voor als het nodig is. Niet vandaag want met dit weer geniet je van elk zuchtje wind. De paviljoens bieden ook heerlijk, eerlijk en gezond voedsel. Allemaal biologisch. Je kunt het op het paviljoen eten maar het ook afhalen, waarbij je dan later het bestek, borden, glazen en dergelijke terug brengt. De snij- en etensresten gaan naar een verwerker die er biogas en compost van maakt. Er belandt dus bijna niets bij het afval daar. We schamen ons bijna voor de meegebrachte chipszakken. Totdat we ontdekken dat de inhoud van de afvalbakken op en nabij het strand wordt nagescheiden en grotendeels wordt verwerkt tot recyclebare materialen.
We voelen ons steeds beter thuis op dit heerlijke strand. De paviljoens blijken binnen best koel. Dat moet toch een hoop energie kosten, zou je zeggen. Een van de medewerkers vertelt ons dat de daken vol liggen met zonnepanelen en dat er zelfs een kleine windmolen staat. Ze zijn al een tijdje gasloos. Op de WC lezen en zien we over hoe het paviljoen samen met de gemeente wil bijdragen aan een schoon en duurzaam strand. Zelfs het rioolwater wordt opgevangen en verwerkt tot allerlei nuttige stoffen voor de bodem en natuurlijk schoon water. We worden gevraagd ook een handje mee te helpen aan schoon en duurzaam. Nou, daar zijn we wel voor in! Leuk zijn ook de strandwandspreuken die we her en der zien, zoals “Met een beetje tolerantie, ben je altijd op vakantie”. Of “Neem wat je nodig hebt, niet wat je kunt krijgen”. Die komen best binnen in onze breintjes. Via een QR-code die op verschillende plekken te zien is krijgen we een praktisch overzicht van wat je zelf allemaal kunt doen, thuis en op het werk. Gaan we zeker mee aan de slag.
Op weg naar onze plek blijkt dat we een appje van de gemeente hebben gehad met een link naar de strand-site. Daar staat wat er allemaal te doen is in de buurt, zoals sport- en dans-events, een natuurmuseum en excursies. Leuke, leerzame en verantwoorde activiteiten. Ook zie je wat het weer en water van plan zijn en kun je zaken melden, zoals aangespoeld vuil of mensen in nood. Op deze manier voel je je toch fijn een beetje medebeheerder van het strand.
Na van de zon, de zee en enkele events genoten te hebben wordt het tijd weer huiswaarts te gaan. We zijn lekker moe en toch opgetogen. We nemen flink wat goede voornemens mee naar huis: weg met wegwerp, dagelijks duurzaam, zon vangen in panelen, van het gas en naar een all-electric huis, wat minder werken en wat meer genieten, van elkaar, cultuur en natuur. Wat een dagje strand niet al teweeg kan brengen.
<korte pauze>
Tja, een dagje strand. Jaarlijks doen miljoenen mensen het. Als beheerders van dit wonderlijke stukje aarde zijn we hun gastheer en gastvrouw. Ze komen natuurlijk om zich te vermaken, te consumeren, te rusten, te sporten etc. En wij zien als beheerders graag dat ze dat netjes doen, de natuur met rust laten en de boel schoon houden. We kunnen het strand echter ook zien als een mini-samenleving, een beleving die sporen achter laat bij bezoekers. Een kans om hen wat extra’s mee te geven, een boodschap, kennis, inspiratie, ideeën, als het gaat om schoon, natuur, duurzaam, omgang met elkaar en genieten van het leven. Het strand als een plek waar we een golf van verandering creëren, een oceaan van bewustzijn en nieuw elan. Wat vinden jullie daar van? Graag helpen we jullie om dit verder vorm te geven.